1. рдХрдХ्рд╖ा 5 рдХे рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдПрдХ рд╕рд╡ाрд▓ рджेрддे рд╣ैं :
рдкेрдб़ों рдХे рдкाँрдЪ рд▓ाрдн рд▓िрдЦिрдП।
рдЬрдмрдХि рдХрдХ्рд╖ा рдХे рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдиिрдо्рди рд╕рд╡ाрд▓ рджेрддे рд╣ैं :
рдХ्рдпा рд╣ोрдЧा рдЕрдЧрд░ рдзрд░рддी рдкрд░ рдХोрдИ рдкेрдб़ рди рд╣ो?
рдЗрди рд╕рд╡ाрд▓ों рдХी рдк्рд░рдХृрддि рдХैрд╕ी рд╣ै?
рдмрдж्рдз рдЕंрдд рд╡ाрд▓ा, рдЕрднिрд╕ाрд░ी рд╣ै рдФрд░ рдоुрдХ्рдд рдЕंрдд рд╡ाрд▓ा, рдЕрдкрд╕ाрд░ी рд╣ै
Incorrect.
рдоुрдХ्рдд рдЕंрдд рд╡ाрд▓ा, рдЕрднिрд╕ाрд░ी рд╣ै рдФрд░ рдмрдж्рдз рдЕрдд рд╡ाрд▓ा, рдЕрдкрд╕ाрд░ी рд╣ै
Incorrect.
рдоुрдХ्рдд рдЕंрдд рд╡ाрд▓ा, рдЕрдкрд╕ाрд░ी рд╣ै рдФрд░ рдмрдж्рдз рдЕंрддрд╡ाрд▓ा, рдЕрднिрд╕ाрд░ी рд╣ै
Incorrect.
рдмрдж्рдз рдЕंрдд рд╡ाрд▓ा. рдЕрдкрд╕ाрд░ी рд╣ै рдФрд░ рдоुрдХ्рдд рдЕंрдд рд╡ाрд▓ा, рдЕрднिрд╕ाрд░ी рд╣ै।
Correct!
рдЬрдм рдХिрд╕ी рдк्рд░рд╢्рди рдХा рдЙрдд्рддрд░ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╕ीрдоा рдоें рдмांрдз рдХрд░
рдирд╣ीं рд▓िрдЦा рдЬाрддा рд╣ै рд╡рд╣ рдоुрдХ्рдд рдЕрди्рдд рд╡ाрд▓ा рдЕрднिрд╕ाрд░ी рдк्рд░рдХृрддि рдХा рд╣ाрддा
рд╣ै। рдЬрдмрдХि рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╕ीрдоा рддрдеा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╢рд░्рдд рдХ рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд▓िрдЦा
рдЬाрдП рддो рд╡рд╣ рдмрд╣ुрдордд рд╡ाрд▓ा рдЕрдкрд╕ाрд░ी рдк्рд░рдХृрддि рдХा рд╣ोрддा рд╣ै।
рдХрдХ्рд╖ा 5-рдЕ рдХे рд╕рд╡ाрд▓ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдкेрдб़ рдХे рд▓ाрдн рд▓िрдЦрдиा рдХिрд╕ी
рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╕ीрдоा рдХा рдиिрд░्рдзाрд░рдг рдирд╣ीं рдХрд░рддा рдЕрддः рдпрд╣ рдоुрдХ्рддрдЕрди्рдд рд╡ाрд▓ा
рдЕрднिрд╕ाрд░ी рдк्рд░рдХृрддि рдХा рд╣ै।
рдЬрдмрдХि рдХрдХ्рд╖ा 5-рдм рдХे рд╕рд╡ाрд▓ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдЕрдЧрд░ рдкृрде्рд╡ी рдпा рдкрдб़ рди рдмрдЪे
рддो рдзрд░рддी рдкрд░ рдХ्рдпा рд╣ोрдЧा। рдпрд╣ाँ рдкेрдб़ рди рд╣ोрдиा рдПрдХ рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рд╢рд░्рдд рд▓рдЧा
рджी рдЧрдИ рдЕрддः рдпрд╣ рдмрдж्рдз рдЕрди्рдд рд╡ाрд▓ा рдЕрдкрд╕ाрд░ी рдк्рд░рдХृрддि рд╣ै।
2. рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЕрдз्рдпрдпрди рдХे рд╢िрдХ्рд╖ा-рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рд╕िрд╡ाрдп
рдХे, рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕рднी рд╡ांрдЫрдиीрдп рдЕрдн्рдпाрд╕ рд╣ैं।
рдЖрд▓ोрдЪрдиाрдд्рдордХ рдЪिंрддрди рдФрд░ рд╕рдорд╕्рдпा рд╕рдоाрдзाрди рдХे рд▓िрдП рдХ्рд╖рдорддा
рдХрд░рдиे
Incorrect.
рдмрдЪ्рдЪे рдХी рдЕрд╕्рдоिрддा (рд╡्рдпрдХ्рддिрдд्рд╡) рдХा рднाрд╖рдг рдХрд░рдиे
Incorrect.
рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдХे рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдкाрда्рдп-рдкुрд╕्рддрдХ рдЬ्рдЮाрди
рд╢्рд░ेрд╖्рдарддा рдХो рд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХрд░рдиे
Correct!
рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЕрдз्рдпрдпрди рдХे рд╢िрдХ्рд╖ा рд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें рдмाрд▓ों рдХो рдкाрда्рдп
рдкुрд╕्рддрдХों рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдШрдЯрдиाрдУं рдХा рдЬ्рдЮाрди рдХрд░ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै
рдЬिрд╕рд╕े рдЫाрдд्рд░ों рдоें рдЖрд▓ोрдЪрдиाрдд्рдордХ рдЪिंрддрди рддрдеा рд╕рдорд╕्рдпा рд╕рдоाрдзाрди
Problem solving) рдХी рдХ्рд╖рдорддा рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ो рд╕рдХ рддрдеा рдмाрд▓рдХ
рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЕрдз्рдпрдпрди рдХा рдЕрди्рдп рд╡िрд╖рдпों рдХ рд╕ाрде рд╕рд╣ рд╕ंрдмंрдз рд╕्рдеाрдкिрдд
рдХрд░рди рдо рдХрдаिрдиाрдИ рдХा рд╕ाрдордиा рди рдХрд░ рд╕рдХ।
рдкाрда्рдп-рд╡рд╕्рддुрдУं рдФрд░ рд╕ंрджрд░्рднों рдХी рдмрд╣ुрд▓рддा рдХो рдмрдв़ाрд╡ा рджेрдиे
Incorrect.
3. рдорд╣ेрд╢ рдХрдХ्рд╖ा 4 рдХे рд╢िрдХ्рд╖рдХ рд╣ै। рд╡े 'рд╡ृрдХ्рд╖-рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг' рдХी
рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рдкрд░ рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХो рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП
рдпोрдЬрдиा рдмрдиाрддे рд╣ै। рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ी рдПрдХ
рдЧрддिрд╡िрдзि рдЗрд╕ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХे рд▓िрдП рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд╣ै?
рд╡ाрдж-рд╡िрд╡ाрдж рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХрд░рдиा
Incorrect.
рдПрдХ рдкोрдз рдХा рдЕрдкрдоाрди рдФрд░ рдЙрд╕рдХा рдкाрд╖рдг рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП
рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рдХा рдЕрднिрдк्рд░рд░िрдд рдХрд░рдиा
Correct!
рд╡ृрдХ्рд╖ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг (Forest Conservation) рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा
рдкрд░ рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХो рд╕ंрд╡ेрджрдирд╢ीрд▓ рдмрдиाрдиे рдХे рд▓िрдП рдпोрдЬрдиा рдмрдиाрдпा рдЬाрддा
рд╣े рдЗрд╕ рдЙрдж्рджेрд╢्рдп рдХी рдкूрд░्рддि рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдХो рдПрдХ рдкौрдзे рдХो
рдЕрдкрдиा рдФрд░ рдЙрд╕рдХा рдкोрд╖рдг рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рдЕрднिрдк्рд░ेрд░िрдд рдХрд░рдиा
рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рд╣ोрдЧा।
рдкाрд╕्рдЯрд░ рдк्рд░рддिрдпोрдЧिрддा рдоें рд╣िрд╕्рд╕ा рд▓ेрдиे рдХे рд▓िрдП рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХो
рдХрд░рдиा
Incorrect.
рдоृрд╣ рдЪрд░्рдЪा рдХ рд▓िрдП рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХे рд╕рдоूрд╣ рдмрдиाрдиा
Incorrect.
4. 'рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдиा
рдЖрдХрд▓рди
рдХा рдПрдХ рд╕ंрдХेрдд рд╣ै।
рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ा рдПрдХ рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░рдиे рд╕ंрдмंрдзी
рд╕ंрдХेрддрдХ рдХा рдЖрдХрд▓рди рдХрд░рдиे рдХा рд╕рдмрд╕े рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рддрд░ीрдХा рд╣ै?
рдЪिрдд्рд░-рдкрдарди
Incorrect.
рд╕ृрдЬрдиाрдд्рдордХ рд▓ेрдЦрди
Incorrect.
рдиिрджрд░्рд╢рди/рдк्рд░рджрд░्рд╢рди
Incorrect.
рд╣рд╕्рддрдкрд░рдХ рдЧрддिрд╡िрдзि
Correct!
рд╣рд╕्рддрдкрд░рдХ (hands or activity) рдЧрддिрд╡िрдзि рд╕ंрдХेрдд рдХे
рдЖрдХрд▓рди рдХрд░рдиे рдХा рд╕рдмрд╕े рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рддрд░ीрдХा рд╣ोрддा рд╣ै рдЗрд╕े рдЖрд╕ाрдиी рд╕े
рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै।
5. рдмрдЧुрд▓ा рднैंрд╕ рдкрд░ рдмैрдарддा рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि
рдмрдЧुрд▓ा рддрдеा рднैंрд╕ рдоें рд╕рд╣рдЬीрд╡ी рдХा рд╕ंрдмंрдз рд╣ै
Correct!
рдмрдЧुрд▓ा рддрдеा рднैंрд╕ рдоें рд╕рд╣рдЬीрд╡ी рд╕ंрдмंрдз рд╣ोрддा рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдП
рдмрдЧुрд▓ा рднैंрд╕ рдкрд░ рдмैрдарддा рд╣ै। рд╕рд╣рдЬीрд╡ी рдХा рдорддрд▓рдм рд╣ोрддा рд╣ै рдХिрд╕ी рдПрдХ
рдЬीрд╡ рдХा рджूрд╕рд░े рдЬीрд╡ рдкрд░ рдЖрд╢्рд░िрдд рд╣ोрдХрд░ (рдЖंрд╢िрдХ рд░ूрдк рд╕े) рдЕрдкрдиे
рдЬीрд╡рди рдХा рдиिрд░्рд╡ाрд╣ рдХрд░рддे рд╣ैं।
рдмрдЧुрд▓ा рдордиोрд░ंрдЬрди рдХे рд▓िрдП рднैंрд╕ рдкрд░ рдмैрдарддा рд╣ै
Incorrect.
рднैंрд╕ рдмрдЧुрд▓े рдХो рдПрдХ рд╕्рдеाрди рд╕े рджूрд╕рд░े рд╕्рдеाрди рддрдХ рдЖрдиे-рдЬाрдиे рдоें
рдХрд░рддी рд╣ै
Incorrect.
рдмрдЧुрд▓ा рднैंрд╕ рдХो рдбрд░ाрдиा рдЪाрд╣рддा рд╣ै
Incorrect.
6. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдЬрдб़ рдХा рдХौрди-рд╕ा рдХाрд░्рдп рдкौрдзे рдХे рд▓िрдП
рдирд╣ीं рд╣ै?
рднोрдЬрди рднंрдбाрд░рдг/рд╕ंрдЪिрдд рдХрд░рдиा
Incorrect.
рд╣्рдпूрдорд╕ рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдиा
Correct!
рдЬрдб़ рдкौрдзे рдХा рдмрд╣ुрдд рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рднाрдЧ рд╣ोрддा рд╣ै। рдЬрдб़ рдХा
рдХाрд░्рдп рдкौрдзों рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्рди рд╣ोрддा рд╣ै рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╣ै
1. рднोрдЬрди рднрдг्рдбाрд░рдг।
2. рдкौрдзों рдХो рд╕рд╣ाрд░ा рджेрдиा
3. рдЬрд▓ рддрдеा рдЦрдиिрдЬों рдХा рдЕрд╡рд╢ोрд╖рдг рдХрд░рдиा।
рдЬрдмрдХि рд╣्рдпुрдорд╕ рдоिрдЯ्рдЯी рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдЙрдкрд▓рдм्рдз рдХрд░ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै।
рдкौрдзे рдХो рд╕рд╣ाрд░ा рджेрдиा
Incorrect.
рдЬрд▓ рддрдеा рдЦрдиिрдЬों рдХा рдЕрд╡рд╢ोрд╖рдг рдХрд░рдиा
Incorrect.
7. рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЕрдз्рдпрдпрди рдоें 'рд╕рдоुрджाрдп"
рд╕ीрдЦрдиे рд╕िрдЦाрдиे рдХा рдПрдХ рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕ंрд╕ाрдзрди рд╣ै, рдХ्рдпोंрдХि
рдпрд╣ рдПрдХ рдмрд╣ुрдд рд╕ंрд╕्рдеा рд╕ंрд╕ाрдзрди рд╣ै
Incorrect.
рдпрд╣ рдЖрд╕ाрдиी рд╕े рдЙрдкрд▓рдм्рдз рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рд╕ंрд╕ाрдзрди рд╣ै
Incorrect.
рдЗрд╕рдоें рд╕рдордЭрджाрд░ рдФрд░ рдмुрдЬुрд░्рдЧ рд╡्рдпрдХ्рддि рд╣ोрддे рд╣ैं
Incorrect.
рдпрд╣ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдЙрдкрд▓рдм्рдз
рд╣ै
Correct!
рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЕрдз्рдпрдпрди рдоें 'рд╕рдоुрджाрдп
рд╕ीрдЦрдиे-рд╕िрдЦाрдиे рдХा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рд╕ंрд╕ाрдзрди рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рд╕рдоुрджाрдп рдоें рдмрдЪ्рдЪा
рд╕्рд╡рдпं рдХो рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рд╕े рдЕрдкрдиे рд╕े рдЬुрдб़ाрд╡ рдорд╣рд╕ूрд╕ рдХрд░рддा рд╣ै рддрдеा рд╕ाрде рд╣ी
рдмрдЪ्рдЪे рдХो рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рд╕्рдеिрддिрдпों рдоें рд╕ीрдЦрдиे рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ рдк्рд░ाрдк्рдд рд╣ोंрдЧे рдЬिрд╕рд╕े
рдмрдЪ्рдЪे рдоें рддेрдЬी рд╕े рдЕрдзिрдЧрдо рдХ्рд╖рдорддा рдХा рд╡िрдХाрд╕ рд╣ोрдЧा।
8. рдк्рд░ाрдердоिрдХ рдХрдХ्рд╖ाрдУं рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХो рдоाрдирдЪिрдд्рд░-рд╢िрдХ्рд╖рдг
рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ी рдпुрдХ्рддि рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ
рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдк्рд░рддीрдд рд╣ोрддी рд╣ै?
рдЕрдз्рдпाрдкрдХ рдж्рд╡ाрд░ा рд╢्рдпाрдордкрдЯ рдкрд░ рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рдмрдиाрдиा рддрдеा
рдХा рд╡िрднिрди्рди рдо्рдеाрдиा рдХी рд╕्рдеिрддि рдмрддाрди рдХा рдХрд╣рдиा
Incorrect.
рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХो рдиिрд░्рджेрд╢ рджрдиा рдХि рд╡ рдШрд░ рд╕ рднाрд░рдд рдХा
рд▓ेрдХрд░ рдЖрдПँ
Incorrect.
рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХो рдПрдЯрд▓рд╕ рджिрдЦाрдиा рдФрд░ рд╡िрднिрди्рди рд╕्рдеाрдиों рдХी
рдмрддाрдиे рдХे рд▓िрдП рдХрд╣рдиा
Incorrect.
рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░рдиा рдХि рд╡े рдЕрдкрдиे рд╣ी рд╕ंрддों рдХा
рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдЕрдкрдиे рдиिрдХрдЯрддрдо рдкрд░िрд╡ेрд╢ рдХा рдоाрдирдЪिрдд्рд░
рддрдеा рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рд╕ाрдкेрдХ्рд╖ рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рджिрд╢ा рдкрд░
рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдХрд░ें
Correct!
рдк्рд░ाрдердоिрдХ рдХрдХ्рд╖ाрдУं рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХो рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рд╢िрдХ्рд╖рдг рдХे
рд▓िрдП рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХी рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░рдиा рдХि рд╡े рдЕрдкрдиे рд╣ी рд╕ंрдХेрддों рдХा
рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдЕрдкрдиे рдиिрдХрдЯрддрдо рдкрд░िрд╡ेрд╢ рдХा рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рдмрдиाрдПँ
рдФрд░ рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рд╕ाрдкेрдХ्рд╖ рд╕्рдеिрддि рдФрд░ рджिрд╢ा рдкрд░ рдз्рдпाрди рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдХрд░ें
рдРрд╕ा рдХрд░рдиे рд╕े рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХो рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рд╕рдордЭрдиे рдоें рдЖрд╕ाрдиी рд╣ोрдЧी
рдФрд░ рд╡рд╣ рдкूрд░्рдг рд░ूрдк рд╕े рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рдХो рд╕рдордЭ рд╕рдХрдЧ।
9. рдХрдХ्рд╖ा V рдХी рдЕрдз्рдпाрдкिрдХा рдоाрд╣िрдХा рдЪाрд╣рддी рд╣ै рдХि рдЙрд╕рдХे
рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдЖрд╕-рдкाрд╕ рдХे рдкौрдзों рдХा рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдХрд░ें। рд╕ाрд░्рдердХ
рдЕрдзिрдЧрдо (рд╕ीрдЦрдиे) рдХे рд▓िрдП рдЙрд╕े рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдХ्рдпा рдХрд░рдиे рдХे
рд▓िрдП рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣िрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП?
рд╕рдордЭрдиा рдХि рдкौрдзे рднी рд╕рдЬीрд╡ рд╣ोрддे рд╣ैं
Incorrect.
рд╕рдордЭрдиा рдХि рдкौрдзे рд╣рдоाрд░े рд▓िрдП рдЙрдкрдпोрдЧी рд╣ोрддे рд╣ैं
Incorrect.
рдЕрдзिрдХрддрдо рдкौрдзों рдХे рдиाрдо рд▓िрдЦрдиा
Incorrect.
рдЙрдирдХी рдКंрдЪाрдИ, рдкрдд्рддिрдпों, рдЧंрдз рдФрд░ рдЙрдЧрдиे рдХे рд╕्рдеाрдиों рдоें
рдХा рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдХрд░рдиा
Correct!
рдЕрдз्рдпाрдкрдХ рдоाрд╣िрдХा рдХ рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдЕрдкрдиे рдЖрд╕
рдкाрд╕ рдХे рдкौрдзों рдХा рдЕрдЪ्рдЫी рддрд░рд╣ рд╕े рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдХрд░े рддрдеा рдЙрд╕ рдЬрдЧрд╣
рдХा рднी рдЬрд╣ाँ рдкौрдз рдКрдЧाрдП рдЬाрддे рд╣ै рдФрд░ рд╡рд╣ рдЙрдирдХी рдКँрдЪाрдИ, рдкрдд्рддिрдпों,
рдЧंрдз рдФрд░ рдЙрдЧрдиे рдХे рд╕्рдеाрдиो рдоें рдЕрди्рддрд░ рдХा рднी рдЕрд╡рд▓ोрдХрди рдХрд░ें।
10. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкाрда्рдпрдЪрд░्рдпा рд░ूрдкрд░ेрдЦा (NCF) 2005 рдиे рдХрдХ्рд╖ा I рдФрд░
II рдХे рд▓िрдП рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЕрдз्рдпрдпрди рдХे рдХिрд╕ी рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рдпा
рдкाрда्рдп-рдкुрд╕्рддрдХों рдХी рд╕ंрд╕्рдХृрддि рдирд╣ीं рдХी рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рд▓िрдП рд╕рдмрд╕े
рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдХाрд░рдг рд╣ै;
рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдо рдХा рднाрд░ рдХрдо рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП
Incorrect.
рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд╡рд▓ рдХрдХ्рд╖ा рд╕ рдЖрдЧ рдХी рдХрдХ्рд╖ाрдУं
рд▓िрдП рд╣ै
Incorrect.
рдХрдХ्рд╖ा I рдФрд░ рдХे рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеी рдкрдв़рдиा-рд▓िрдЦрдиा рдирд╣ीं рдЬाрдирддे
Incorrect.
рд╕ंрджрд░्рднрдпुрдХ्рдд рдЕрдзिрдЧрдо рдкрд░िрд╡рд╢ рдк्рд░рджाрди рдХрд░рдиा
Correct!
рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкाрда्рдпрдЪрд░्рдпा рд░ूрдкрд░ेрдЦा (NCF) 2005 рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХрдХ्рд╖ाрдУं рдХे рдкाрда्рдпрдХ्рд░рдоों рдоें рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЕрдз्рдпрдпрди рдХी
рдкाрдЯ्рдп рдкुрд╕्рддрдХों рдХी рд╕ंрд╕्рддुрддि рди рдХрд░рдиे рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдХाрд░рдг рд╕рджрд░्рдн рдпुрдХ्рдд
рдЕрдзिрдЧрдо рдкрд░िрд╡ेрд╢ рдк्рд░рджाрди рдХрд░ाрдиा рд╣ै।
11. рдкрд╢ुрдУं рдХी рдд्рд╡рдЪा рдкрд░ рд╡िрд╡िрдз рдкैрдЯрд░्рди (рдбिрдЬ़ाрдЗрди)
рдЙрдирдХी рдд्рд╡рдЪा рдкрд░ рдмाрд▓ों рдХे рдХाрд░рдг рд╣ोрддे рд╣ैं
Correct!
рдкрд╢ुрдУं рдХी рдд्рд╡рдЪा рдкрд░ рд╡िрд╡िрдз рдкैрдЯрд░्рди рдЙрдирдХी рдд्рд╡рдЪा
рдмाрд▓ों рдХे рдХाрд░рдг рд╣ोрддी рд╣ै। рдЬैрд╕े рдмाрдШ, рдЬिрд░ाрдл, рдмрдХрд░ी рдЖрджि।
рдЙрд╕ рдЬрд▓рд╡ाрдпु рдХे рдХाрд░рдг рд╣ोрддे рд╣ैं рдЬिрд╕рдоें рд╡े рд░рд╣рддे рд╣ैं
Incorrect.
рдЙрдирдХी рд╢ाрд░ीрд░िрдХ рд╢рдХ्рддि рдХो рдЗंрдЧिрдд рдХрд░рддे рд╣ैं
Incorrect.
рдкрд░ाрд╡рд░्рддिрдд рдк्рд░рдХाрд╢ рдХे рдХाрд░рдг рд╣ोрддे рд╣ैं
Incorrect.
12. "рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬंрдЧрд▓ рдоें рдХрдо-рд╕े-рдХрдо 25 рд╡рд░्рд╖ों рд╕े рд░рд╣
рд╣ैं рдЙрдирдХा рдЙрд╕ рдЬंрдЧрд▓-рднूрдоि рдкрд░ рдФрд░ рдЙрд╕рдоें рдкैрджा
рд╡ाрд▓ी рд╡рд╕्рддुрдУं рдкрд░ рдЕрдзिрдХाрд░ рд╣ै।" рдпрд╣ рдЬрдиाрджेрд╢ рдХिрд╕
рдж्рд╡ाрд░ा рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै?
рднूрдоि рдЕрдзिрдЧ्рд░рд╣рдг рдЕрдзिрдиिрдпрдо, 1894
Incorrect.
рд╕ंрд╡िрдзाрди (рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬाрддि) рдЖрджेрд╢ (рд╕ंрд╢ोрдзрди
2012
Incorrect.
рднाрд░рддीрдп рдЬंрдЧрд▓ рдЕрдзिрдиिрдпрдо, 1927
Incorrect.
рдЬंрдЧрд▓ рдЕрдзिрдХाрд░ рдЕрдзिрдиिрдпрдо, 2007
Correct!
рдЬो рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬंрдЧрд▓ рдоें рдХрдо рд╕े рдХрдо 25 рд╡рд░्рд╖ों рд╕े рд░рд╣
рд╣ै рдЙрд╕рдХा рдЙрд╕ рдЬंрдЧрд▓ рднूрдоि рдкрд░ рдФрд░ рдЙрд╕рдоें рдкैрджा рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓े рд╡рд╕्рддुрдУं
рдЕрдзिрдХाрд░, рдЬंрдЧрд▓ рдЕрдзिрдХाрд░ рдЕрдзिрдиिрдпрдо, 2007 рдж्рд╡ाрд░ा рдоाрдиा рдЧрдпा
рдпрд╣ рдЕрдзिрдиिрдпрдо рдЬрдирдЬाрддि рд╡ рдЕрди्рдп рдкрд░рдо्рдкрд░ाрдЧрдд рд╡рдирд╡ाрд╕िрдпों рдХा
рдЕрдзिрдХाрд░ рдЬो рдЗंрдбिрдпрди рдлॉрд░ेрд╕्рдЯ рдПрдХ्рдЯ 1923 рдХे рддрд╣рдд् рдЫीрди рд▓ि
рдЧрдпा рдеा рдЙрди्рд╣ें рдкुрдиः рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддा рд╣ै।
13. рд╣рдоाрд░े рджेрд╢ рдоें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рд╕्рдеाрдиों рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ा
рд░ेрдЧिрд╕्рддाрди' рд╣ै?
рдЬैрд╕рд▓рдоेрд░
Incorrect.
рд▓рдж्рджाрдЦ
Correct!
рд▓рдж्рджाрдЦ рдХो рднाрд░рдд рдХा рдардг्рдбा рд░ेрдЧिрд╕्рддाрди рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै।
рд▓рдж्рджाрдЦ рднाрд░рдд рдХे рдЬрдо्рдоू рдХрд╢्рдоीрд░ рд░ाрдЬ्рдп рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ै।
рдоेрдШाрд▓рдп
Incorrect.
рджाрд░्рдЬिрд▓िंрдЧ
Incorrect.
14. рдХрдХ्рд╖ा рдХी рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЕрдз्рдпрдпрди рдХी рдкाрда्рдп рдкुрд╕्рддрдХ рдХा
рдПрдХ рдкाрда 'рдЙрд╕ी рд╕े рдардг्рдбा рдЙрд╕ी рд╕े рдЧрд░्рдо' рдбॉ. рдЬाрдХिрд░ рд╣ुрд╕ैрди
рдж्рд╡ाрд░ा рд▓िрдЦी рдЧрдИ рдПрдХ рдХрд╣ाрдиी рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдмрдЪ्рдЪों рдХे рд▓िрдП
рдРрд╕ी рдХрдИ рдХрд╣ाрдиिрдпाँ рд▓िрдЦी рд╣ै। рдЕрдкрдиी рдоृрдд्рдпु рдХे рд╕рдордп рд╡े рдеे
рднाрд░рдд рдХे рдоुрдЦ्рдп рди्рдпाрдпाрдзीрд╢
Incorrect.
рднाрд░рдд рдХे рдЙрдк-рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि
Incorrect.
рднाрд░рдд рдХे рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि
Correct!
рдбॉ. рдЬाрдХिрд░ рд╣ुрд╕ैрди рднाрд░рдд рдХे рддीрд╕рд░े рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдеे। рдЗрдирдХा
рдХाрд░्рдпрдХाрд▓ 1967-1969 рддрдХ рд░рд╣ा। рд░ाрд╖्рдЯ्рд░рдкрддि рдкрдж рдкрд░ рд░рд╣рдиे рдХे рджौрд░ाрди
рд╣ी 3 рдордИ 1969 рдХो рдЗрдирдХी рдоृрдд्рдпु рд╣ो рдЧрдИ। рдЗрди्рд╣ोंрдиे рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдХे рдХ्рд╖ेрдд्рд░
рдоें 'рдЙрд╕ी рд╕े рдардг्рдбा рдЙрд╕ी рд╕े рдЧрд░्рдо рдиाрдордХ рдкुрд╕्рддрдХ рд▓िрдЦी
рднाрд░рдд рдХे рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी
Incorrect.
15. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдХा рдЕрдзрдпрдпрди рдХीрдЬिрдП।
рдХौрдЖ рдкेрдб़ рдХी рдКँрдЪी рдбाрд▓ рдкрд░ рдЕрдкрдиा рдШोंрд╕рд▓ा рдмрдиाрддा рд╣ै।
рдЗрд╕ рдШोंрд╕рд▓े рдХो рдмрдиाрдиे рдоें рдХрдИ рдк्рд░рдХाрд░ рдХी рдЪीрдЬें, рдпрд╣ाँ рддрдХ
рдХि рд▓рдХрдб़ी рдХी рд╢ाрдЦाрдПँ рдФрд░ рд▓ोрд╣े рдХे рддाрд░ рднी рд╣ोрддे рд╣ैं।
рдПрдХ рдЪाрд▓ाрдХ рдкрдХ्рд╖ी рднी рд╣ै рдЬो рдЕрдкрдиा рдШोंрд╕рд▓ा рдирд╣ीं рдмрдиाрддा
рдФрд░ рдХौрдП рдХे рдШोंрд╕рд▓े рдоें рдЕрдг्рдбे рджे рджेрддा рд╣ै рдмेрдЪाрд░ा рдХौрдЖ
рдЕрдкрдиे рдЕрдг्рдбों рдХे рд╕ाрде рдЗрди рдЕрдг्рдбों рдХो рднी рд╕ेрддा рд╣ै।
рдпрд╣ рдкрдХ्рд╖ी рдХौрди-рд╕ा рд╣ै?
рдлुрд▓рдЪिрдб़ी
Incorrect.
рдмрд╕ंрдд рдЧौрд░ी
Incorrect.
рдХोрдпрд▓
Correct!
рдХोрдпрд▓ рдШोंрд╕рд▓ा рдирд╣ीं рдмрдиाрддी рд╣ै рдЕрддः рдХोрдпрд▓ рдЕрдкрдиे рдЕрдг्рдбे
рдХौрдЖ рдХे рдШोрд╕рд▓े рдоें рджेрддी рд╣ै рдХौрдЖ рдХोрдпрд▓ рдХे рдЕрдг्рдбे рдХो рдЕрдкрдиा
рд╕рдордЭрддे рд╣ुрдП рдЙрд╕े рд╕ेрддा (рдкाрд▓рддा) рд╣ै।
рд╢рдХрд░рдЦोрд░ा
Incorrect.
16. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рдмीрдЬ рдирд╣ीं рд╣ै?
рдЧेрд╣ूँ
Incorrect.
рдХाрд▓ी рдоिрд░्рдЪ
Incorrect.
рд╕ाрдмूрджाрдиा
Correct!
рдЧेрд╣ूँ, рдХाрд▓ी рдоिрд░्рдЪ рдПрд╡ं рд╕ौंрдл рдмीрдЬ рд╣ोрддे рд╣ैं рдХ्рдпोंрдХि рдЗрдирд╕े
рдкुрдиः рдирдпे рдкौрдзे рдХी рдЙрдд्рдкрдд्рддि рд╣ो рд╕рдХрддी рд╣ै। рдЬрдмрдХि рд╕ाрдмूрджाрдиा рдмीрдЬ рдирд╣ीं
рд╣ै рдХ्рдпोंрдХि рдпрд╣ рд╕ाрдЗрдХрд╕ рдиाрдордХ рдкौрдзे рдХे рддрдиे рд╕े рдк्рд░ाрдк्рдд рдордг्рдб рд╕े рдмрдиाрдпा
рдЬाрддा рд╣ै।
рд╕ौंрдл
Incorrect.
17. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдмрд░рдЧрдж рдХे рдкेрдб़ рдХी
рдЬрдб़ों рдХी рдирд╣ीं рд╣ै?
рдЬрдб़े рд╢ाрдЦाрдУं рд╕े рдиीрдЪे рд▓рдЯрдХрддी рд╣ैं
Incorrect.
рдЕрд╕рдо рдЬрдоीрди рдХे рднीрддрд░ рдЬрдб़ें рд╣ोрддी рд╣ैं
Incorrect.
рдЬрдб़ें рднोрдЬрди рдХा рднрдг्рдбाрд░рдг рдХрд░рддी рд╣ैं।
Correct!
рдмрд░рдЧрдж рдХे рдкेрдб़ों рдХी рдЬрдб़े рднोрдЬрди рдХा рднрдг्рдбाрд░рдг рдирд╣ीं рдХрд░рддी рд╣ैं।
рдЬрдб़ें рдЦрдо्рднों рдХी рддрд░рд╣ рдкेрдб़ рдХो рд╕рд╣ाрдпрддा рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ैं।
Incorrect.
18. рдПрдХ рдирд╡-рдиिрдпुрдХ्рдд рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЕрдз्рдпрдпрди рдХे рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХे рд░ूрдк
рдоें рдкрдв़ाрдиे рд╕े рдкрд╣рд▓े рдЖрдкрдХी рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓ी рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा рд╣ोрдЧी
рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдзीрдоी рдЧрддि рд╕े рд╕ीрдЦрдиे рд╡ाрд▓े рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХрд░рдиा
Incorrect.
рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХे рд▓िрдП рдкाрдаाрдиुрд╕ाрд░ рд╡िрд╕्рддृрдд рдиोрдЯ्рд╕ рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиा
Incorrect.
рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдХा рд╕рдоाрдЬ-рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рдк्рд░ोрдлाрдЗрд▓/рд╡िрд╡рд░рдг рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиा
Correct!
рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХे рд░ूрдк рдоें рдХिрд╕ी рд╡्рдпрдХ्рддि рдХी рдкрд╣рд▓ी рдк्рд░ाрдердоिрдХрддा
рдпрд╣ рд╣ोрдиी рдЪाрд╣िрдП рдХि рдХрдХ्рд╖ा рдоें рдЬो рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рддрдеा
рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХे рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХी рдЬाрдп рддрдд्рдкрд╢्рдЪाрдд् рдЙрди्рд╣ें рдЙрди्рд╣ीं
рдХे рдЕрдиुрдХूрд▓ рд╢िрдХ्рд╖ा рджी рдЬाрдиी рдЪाрд╣िрдП рддाрдХि рдмрдЪ्рдЪों рдХे рдЕрдзिрдЧрдо рдоें рдХिрд╕ी
рдк्рд░рдХाрд░ рдХा рдЕрд╡рд░ोрдз рди рдЙрдд्рдкрди्рди рд╣ो।
рдкрд╣рд▓े рд╕े рдкाрда-рдпोрдЬрдиा рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиा
Incorrect.
19. рдоाрдирд╡ों рдХे рдкेрдЯ рдоें рдЖрдоाрд╢рдп рд░рд╕ рдХी рдк्рд░рдХृрддि
рд╣ोрддी рд╣ै рдФрд░ рд╡рд╣ рднोрдЬрди рдХे рдкाрдЪрди рдоें рд╕рд╣ाрдпрддा рдХрд░рддा рд╣ै।
рдХ्рд╖ाрд░ीрдп
Incorrect.
рдЙрднрдпрдзрд░्рдоी
Incorrect.
рдЙрджाрд╕ीрди
Incorrect.
рдЕрдо्рд▓ीрдп
Correct!
рдоाрдирд╡ рдкेрдЯ рдоें рдЖрдоाрд╢рдп рд░рд╕ рдХी рдк्рд░рдХृрддि рдЕрдо्рд▓ीрдп рд╣ोрддी рд╣ै|
рдЬो рднोрдЬрди рдХे рдкाрдЪрди рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рд╣ै। рд╡ाрд╕्рддрд╡ рдоें рдЕрдо्рд▓ рдПрдХ
рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ рдпौрдЧिрдХ рд╣ै рдЬो рдЬрд▓ рдоें рдШुрд▓рдХрд░ рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдЬрди рдЖрдпрди рджेрддा рд╣ै।
рдЗрд╕рдХा pH рдоाрди 7 рд╕े рдХрдо рд╣ोрддा рд╣ै, рдЬैрд╕े-рдПрд╕िрдЯिрдХ рдЕрдо्рд▓ (рд╕िрд░рдХा)
рд╕рд▓्рдл्рдпूрд░िрдХ рдЕрдо्рд▓ рдЖрджि। рдЬिрд╕ рдкрджाрд░्рдеों рдпा рдпौрдЧिрдХ рдоें рдЕрдо्рд▓ рдХे рдЧुрдг
рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ैं рд╡े рдЕрдо्рд▓ीрдп рдХрд╣рд▓ाрддे рд╣ैं। рдоाрдирд╡ рдЖंрдд्рд░ рдоें рд╣ाрдЗрдб्рд░ोрдХ्рд▓ोрд░िрдХ
рдЕрдо्рд▓ (HCL) рдХी рдЕрдзिрдХрддा рд╕े рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рдмीрдоाрд░ी рдХो рдЕрдо्рд▓рддा рдпा
рдПрд╕िрдбिрдЯी рдХрд╣рддे рд╣ैं।
20. рдиीрдЪे рдкौрдзों рдХे рдмाрд░े рдоें рдмрдЪ्рдЪों рдХे рдХुрдЫ рд╕рд╣рдЬाрдиुрднूрдд
рд╡िрдЪाрд░ рджिрдП рдЧрдП рд╣ैं। рдЗрдирдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ा рд╡िрдЪाрд░ рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ
рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдаीрдХ рд╣ै?
рдШाрд╕ рдкौрдзा рдирд╣ीं рд╣ै।
Incorrect.
рдХुрдЫ рд╕рдм्рдЬिрдпां рдлрд▓ рд╣ोрддी рд╣ैं।
Correct!
рдиिрдо्рди рд╡िрдХрд▓्рдкों рдоें рд╕े рдХुрдЫ рд╕рдм्рдЬिрдпां рдлрд▓ рд╣ोрддी рд╣ैं рдпрд╣
рд╡िрдЪाрд░ рд╡ैрдЬ्рдЮाрдиिрдХ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдаीрдХ рд╣ै। рдХुрдЫ рдлрд▓ों рдХो рдЦाрдиा рдкрдХाрдиे рдФрд░
рднोрдЬрди рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиे рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрди рд╡ाрдирд╕्рдкрддिрдХ рдлрд▓ों
рдоें
рдХूрд╖्рдоाрдг्рдб (рдЬैрд╕े-рд╕्рдХ्рд╡ै рд╢, рдХрдж्рджू рдФрд░ рдЦीрд░ा), рдЯрдоाрдЯрд░, рдордЯрд░, рд╕ेрдо,
рдмैрдЧрди рдЖрджि।
рдлрд▓ рдПрдХ рдкрд░िрдкрдХ्рд╡ рдЕंрдбाрд╢рдп рд╣ै। рдЕंрдбाрд╢рдп рдХे рдЕंрджрд░ рдПрдХ рдпा
рдЕрдзिрдХ рдмीрдЬाрдг्рдб рд╣ोрддे рд╣ैं।
рдмीрдЬ рдХिрд╕ी рдкौрдзे рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рдирд╣ीं рд╣ोрддे। .
Incorrect.
рдЧाрдЬрд░ рдФрд░ рдмंрдж рдЧोрднी рдкौрдзे рдирд╣ीं рд╣ैं।
Incorrect.
21. рдХрдХ्рд╖ा IV рдХी рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖िрдХा рдиे рдЕрдкрдиे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рд╕े
рдХрд╣ा-"рдХुрдЫ рд╡рдпोрд╡ृрдж्рдз рд▓ोрдЧों рд╕े рдпрд╣ рдкूрдЫिрдП рдХि рдЬрдм рд╡े
рдЬрд╡ाрди рдеे рддो рдХ्рдпा рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдХुрдЫ рдРрд╕े рдкौрдзे рджेрдЦे рдеे рдЬो
рдЖрдЬрдХрд▓ рдирд╣ीं рджिрдЦाрдИ рдкрдб़рддे।"
рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рдк्рд░рд╢्рди рдХे рдкूрдЫे рдЬाрдиे рдкрд░ рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕
рдХौрд╢рд▓ рдХे рдЖрдХрд▓рди рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рдирд╣ीं рд╣ै?
рдк्рд░рдпोрдЧ
Correct!
рдЬрдм рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдХिрд╕ी рд╡рдпोрд╡ृрдж्рдз рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕े рдРрд╕े рдкौрдзे рдХे рдмाрд░े
рдоें рдкूрдЫेंрдЧे рдЬो рдЖрдЬрдХрд▓ рдирд╣ीं рджिрдЦाрдИ рдкрдб़рддे рддो рдРрд╕े рдк्рд░рд╢्рди рдкूрдЫे рдЬाрдиे рдкрд░
рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдХे рдЪрд░्рдЪा, рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि рдПрд╡ं рдк्рд░рд╢्рди рдкूрдЫрдиा рдХे рдХौрд╢рд▓ों рдХे
рдЖрдХрд▓рди рдХी рд╕ंрднाрд╡рдиा рд╣ैं, рдХिрди्рддु рдк्рд░рдпोрдЧ рдХौрд╢рд▓ рдХा рдЖрдХрд▓рди рдирд╣ीं
рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рдХ्рдпोंрдХि рдЬिрди рдкौрдзों рдХे рдмाрд░े рдоें рдкूрдЫा рдЧрдпा рд╣ै рд╡े рдЕрдм
рджिрдЦाрдИ рдирд╣ीं рджेрддे।
рдЪрд░्рдЪा
Incorrect.
рдк्рд░рд╢्рди рдкूрдЫрдиा
Incorrect.
рдЕрднिрд╡्рдпрдХ्рддि
Incorrect.
22. рдПрдХ рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдмрдЪ्рдЪे рдХो рдЕрдкрдиे рдШрд░ों рдХी рд░рдж्рджी
рд╕ाрдордЧ्рд░ी рд╕े рдХुрдЫ рдЙрдкрдпोрдЧी рд╡рд╕्рддु рдмрдиाрдиे рдХो рдХрд╣рддा рд╣ै।
рд╢िрдХ्рд╖рдХ рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рдЕрднिрдк्рд░ाрдп рдирд╣ीं рд╣ै :
рдмрдЪ्рдЪों рдХो рдкुрдирд░्рдЪрдХ्рд░рдг, рдкुрдиः рдк्рд░рдпोрдЧ рдФрд░ рд░ूрдкांрддрд░рдг рдХो
рджेрдиा
Incorrect.
рдХूрдб़े рд╕े рдмрдиी рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╡рд╕्рддुрдУं рдХी рдк्рд░рджрд░्рд╢рдиी рдЖрдпोрдЬिрдд рдХрд░рдиा
Incorrect.
рдХрдХ्рд╖ा рдХे рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдХे рдмाрд░े рдоें рдиिрд░्рдгрдп рдХрд░рдиा
Correct!
рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рд╕े рд░рдж्рд░ी рд╕ाрдордЧ्рд░ी рд╕े рдХुрдЫ рдЙрдкрдпोрдЧी
рд╡рд╕्рддु рдмрдиाрдиे рдХो рдХрд╣рдиा рдмрдЪ्рдЪों рдоें рд░рдж्рджी рд╡рд╕्рддु рдХा рдкुрдиः рдк्рд░рдпोрдЧ рдФрд░
рд░ूрдкांрддрд░рдг рдХो рд╕рдордЭрдиा рдПрд╡ं рдмрдЪ्рдЪों рдоें рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХрд░рдиा
рд╣ै। рди рдХि рдХрдХ्рд╖ा рдХे рд╢्рд░ेрд╖्рда рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдХे рдмाрд░े рдоें рдиिрд░्рдгрдп рдХрд░рдиा।
рдмрдЪ्рдЪों рдоें рд╕ृрдЬрдирд╢ीрд▓рддा рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХрд░рдиा
Incorrect.
23. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕े рд░ाрдЬ्рдп рдЬрдо्рдоू рдФрд░ рдХрд╢्рдоीрд░
рдкрдб़ोрд╕ी рд░ाрдЬ्рдп рд╣ैं?
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб, рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди
Incorrect.
рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢, рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб
Incorrect.
рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢, рдкंрдЬाрдм
Correct!
рдЬрдо्рдоू рдХрд╢्рдоीрд░ рдХे рдкрдб़ोрд╕ी рд░ाрдЬ्рдп рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢
рдкंрдЬाрдм рд╣ै। рдЬрдо्рдоू рдХрд╢्рдоीрд░ рднाрд░рдд рдХा рд╕рдмрд╕े рдЙрдд्рддрд░ी рдк्рд░рджेрд╢ рд╣ै।
рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢, рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢
Incorrect.
24. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкाрда्рдпрдЪрд░्рдпा рдХी рд░ूрдкрд░ेрдЦा 2005 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░,
рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди-рд╕ी рдПрдХ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЕрдз्рдпрдпрди рдХी
рд╡िрд╖рдп-рд╡рд╕्рддु (рдеीрдо) рд╣ै?
рднोрдЬрди
Correct!
рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдкाрда्рдпрдЪрд░्рдпा рдХी рд░ूрдкрд░ेрдЦा (NCF) 2005 рдХे
рдЕрдиुрд╕ाрд░ рднोрдЬрди рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдЕрдз्рдпрдпрди рдХी рд╡िрд╖рдпрд╡рд╕्рддु рд╣ै। рдЬрдмрдХि рд╕ौрд░
рдордг्рдбрд▓ рдПрд╡ं рдоौрд╕рдо рднूрдЧोрд▓ рдХी рд╡िрд╖рдп рд╡рд╕्рддु рд╣ै рддрдеा рдКрд░्рдЬा рд╡िрдЬ्рдЮाрди
(Energy Science) рдХी рд╡िрд╖рдп рд╡рд╕्рддु рд╣ै |
рдоौрд╕рдо
Incorrect.
рд╕ौрд░рдоंрдбрд▓
Incorrect.
рдКрд░्рдЬा
Incorrect.
25. рдХिрд╕ी рдХ्рд░िрдпाрдХрд▓ाрдк рдХे рд▓िрдП рд╕рдоूрд╣ рдмрдиाрддे рд╣ुрдП рд╕ाрдоाрдЬिрдХ
рдЕрдз्рдпрдпрди рдХे рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХो рдЪाрд╣िрдП рдХि рд╡рд╣
рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░ें рдХि рд▓рдб़рдХे-рд▓рдб़рдХिрдпों рдХे рд╕рдоूрд╣ рдЕрд▓рдЧ-рдЕрд▓рдЧ рд╣ों
Incorrect.
рдЙрдирдХे рдЕंрдХों рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕рдоूрд╣ рдмрдиाрдП
Incorrect.
рдХेрд╡рд▓ рджो рд╕рдоूрд╣ рдмрдиाрдП рдФрд░ рдк्рд░рдд्рдпेрдХ рдоें рдмрд╣ुрдд рд╕े рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рд╣ों
Incorrect.
рд╕рднी рдк्рд░рддिрднाрдЧिрдпों рдХो рд╕рд╣рднाрдЧिрддा рдФрд░ рд╕рд╣рдпोрдЧ рд╕ुрдиिрд╢्рдЪिрдд рдХрд░ें
Correct!
рдХ्рд░िрдпाрдХрд▓ाрдк рдХे рд▓िрдП рд╕рдоूрд╣ рдмрдиाрддे рд╕рдордп рд╢िрдХ्рд╖рдХ рдХा
рдЪाрд╣िрдП рдХि рд╕рднी рдк्рд░рддिрднाрдЧी рдЖрдкрд╕ рдоें рдоिрд▓рдХрд░ рд╕рд╣рднाрдЧिрддा рдиिрднाрдПं рдХрдеा
рдЖрдкрд╕ рдоें рд╕рд╣рдпोрдЧ рдХрд░ें।
26. рдЗрд╕ рдкौрдзे рдоें рдкрдд्рддिрдпाँ рд╣ैं рдЬिрди्рд╣ें рд╕рдм्рдЬी рдХी рддрд░рд╣ рдк्рд░рдпोрдЧ рдоें
рд▓ाрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХे рдмीрдЬों рд╕े рддेрд▓ рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рдЬाрддा
рд╣ै। рдпрд╣ рдкौрдзा рд╣ै
рдкाрд▓рдХ
Incorrect.
рдиाрд░िрдпрд▓
Incorrect.
рдмंрдз-рдЧोрдмी
Incorrect.
рд╕рд░рд╕ों
Correct!
рд╕рд░рд╕ों рдХा рдкौрдзा рдЬрдм рдЫोрдЯा рд╣ोрддा рд╣ै рддрдм рдЙрд╕рдХी рдкрдд्рддिрдпों
рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рд╕рдм्рдЬी рдХे рд░ूрдк рдоें рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рддрдеा рдЬрдм рд╡рд╣ рдмрдб़ा рд╣ो
рдЬाрддा рд╣ै рддो рдЙрд╕рдХे рдмीрдЬों рд╕े рддेрд▓ рдиिрдХाрд▓рдиे рдХे рд▓िрдП рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा
рдЬाрддा рд╣ै।
27. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рд╣рдоाрд░े рджेрд╢ рдХे рдХिрд╕ рд░ाрдЬ्рдп рдХे
рдЕрдзिрдХрддрд░ рд▓ोрдЧ рдиाрд░िрдпрд▓ рдХे рддेрд▓ рдоें рдкрдХी рд╣ुрдИ рд╕рдоुрдж्рд░ी
рдордЫрд▓ी рдЦाрдиा рдкрд╕рди्рдж рдХрд░рддे рд╣ैं?
рдоिрдЬ़ोрд░рдо
Incorrect.
рдЧोрд╡ा
Correct!
рдЧोрд╡ा рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд▓ोрдЧ рдЕрдзिрдХрддрд░ рдиाрд░िрдпрд▓ рдХे рддेрд▓ рдоें рдкрдХी
рд╣ुрдИ рд╕рдоुрдж्рд░ी рдордЫрд▓ी рдЦाрдиा рдкрд╕рди्рдж рдХрд░рддे рд╣ै।
рдЬрдо्рдоू рдФрд░ рдХрд╢्рдоीрд░
Incorrect.
рдмिрд╣ाрд░
Incorrect.
28. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рд╡рд╣ рдХौрди-рд╕ा рдЬाрдирд╡рд░ (рдЬрди्рддु) рд╣ै।
рдЬिрд╕рдХे рдЕрдЧ्рд░ рджाँрдд рд╣рдоेрд╢ा рдмрдв़рддे рд░рд╣рддे рд╣ैं? рд╡े рджाँрддों рдХो рдмрд╣ुрдд
рдЕрдзिрдХ рд▓рдо्рдмा рди рд╣ोрдиे рджेрдиे рдХे рд▓िрдП рд╡рд╕्рддुрдУं рдХो
рдХाрдЯрддे/рдХुрддрд░рддे рд░рд╣рддे рд╣ैं।
рджीрдордХ
Incorrect.
рдЧिрд▓рд╣рд░ी
Incorrect.
рдЫिрдкрдХрд▓ी
Incorrect.
рдЪूрд╣ा
Correct!
рдЪूрд╣ा рдЕрдкрдиे рджांрддों рдХो рдмрд╣ुрдд рдЕрдзिрдХ рд▓рдо्рдмा рди рд╣ोрдиे рджेрдиे рдХे
рд▓िрдП рд╡рд╕्рддुрдУं рдХो рдХाрдЯрддे/рдХुрддрд░рддे рд░рд╣рддे рд╣ैं।
29. рдХोрдИ рдХिрд╕ाрди рдЙрд░्рд╡рд░рдХों рдФрд░ рдХीрдЯрдиाрд╢рдХों рдХा рдЕрдзिрдХ
рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рдХे рдЕрдкрдиे рдЦेрддों рдоें рдмाрд░-рдмाрд░ рдзाрди рдХी рдлрд╕рд▓
рдЙрдЧा рд░рд╣ा рд╣ै। рдРрд╕ा рдХрд░рдиे рд╕े рдЙрд╕рдХे рдЦेрддों рдХी рдоृрджा
рдХेрд╡рд▓ рдзाрди рдХी рдлрд╕рд▓ों рдХे рд▓िрдП рд╣ी рдЙрдкрдпोрдЧी рд░рд╣ेрдЧी
Incorrect.
рдоुрд▓рддाрдИ рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпुрдХ्рдд рдмрди рдЬाрдПрдЧी
Incorrect.
рдмंрдЬрд░ рд╣ो рдЬाрдПрдЧी
Correct!
рдмाрд░-рдмाрд░ рдзाрди рдХी рдлрд╕рд▓ рдЙрдЧाрдиे рд╕े рдЦेрддों рдХी рдоृрджा рдмंрдЬрд░
рд╣ो рдЬाрдПрдЧी, рдХ्рдпोंрдХि рдиिрд░рди्рддрд░ рдзाрди рдХी рдлрд╕рд▓ рдХрд░рдиे рд╕े рдЦेрддों рдХी
рдЙрд░्рд╡рд░рддा рдЦрдд्рдо рд╣ो рдЬाрдПрдЧी, рдХ्рдпोंрдХि рдзाрди рдХी рдлрд╕рд▓ рдЕрдзिрдХ рдЙрд░्рд╡рд░рдХ
рд▓ेрддी рд╣ै। рдЕрддः рдЦेрдд рдХी рдоृрджा рдмंрдЬрд░ рди рд╣ो рдЗрд╕рд▓िрдП рдПрдХ рд╣ी рдлрд╕рд▓
рдиिрд░рди्рддрд░ рдирд╣ीं рдЙрдЧाрдИ рдЬाрддी рд╣ै।
рдЕрди्рдп рдлрд╕рд▓ों рдХे рд▓िрдП рднी рдЙрдкрдЬाрдК рдмрди рдЬाрдПрдЧी
Incorrect.
30. рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╕्рддрд░ рдХे рд╢िрдХ्рд╖ाрд░्рдеिрдпों рдоें рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рдмрдиाрдиे рдФрд░
рд╕рдордЭрдиे
рдХे рд▓िрдП рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें
рд╕े рдХिрди
рдХौрд╢рд▓/рдХौрд╢рд▓ों рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХी рдЖрд╡рд╢्рдпрдХрддा рд╣ै?
A. рд╕्рдеाрдиों рдХी рд╕ाрдкेрдХ्рд╖ рд╕्рдеिрддि рдХी рд╕рдордЭ
B рд╕्рдеाрдиों рдХी рд╕ाрдкрдХ्рд╖ рджूрд░ी рдФрд░ рджिрд╢ाрдУं рдХी рд╕рдордЭ
C. рдк्рд░рддीрдХों рдФрд░ рд╕्рдХेрд▓/рдкैрдоाрдиे рдХी рд╕рдордЭ
D. рд╕्рдХेрд▓/рдкैрдоाрдиे рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕्рдкрд╖्рдЯ рдб्рд░ॉрдЗंрдЧ рдмрдиाрдиा
рдХेрд╡рд▓ C
Incorrect.
A, B рдФрд░ C
Correct!
рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рд╕्рддрд░ рдкрд░ рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХो рдоाрдирдЪिрдд्рд░
рдмрдиाрдиे рдПрд╡ं рд╕рдордЭрдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХो рд╕्рдеाрдиों рдХे рд╕ाрдкेрдХ्рд╖ рд╕्рдеिрддि,
рджूрд░ी рдПрд╡ं рджिрд╢ाрдУं рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде рдк्рд░рддीрдХों рдПрд╡ं рдкैрдоाрдиों рдХो рд╕рдордЭрдиा
рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ोрддा рд╣ै। рдб्рд░ाрдЗंрдЧ рдХрд░рдиा рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा рдирд╣ीं рд╣ै।
рдХेрд╡рд▓ D
Incorrect.
A рдФрд░ B
Incorrect.
Post A Comment:
0 comments: